Polskie firmy wypadną z wyścigu technologicznego? Opinie eksperta

Regulacje prawne, sztuczna inteligencja i cyberbezpieczeństwo – te trzy obszary wymuszają dziś na polskich firmach przyspieszenie cyfryzacji. Ta w Polsce wciąż postępuje wolno, choć na horyzoncie widać już symptomy zmiany. – Firmy boją się, że ugrzęzną we wdrożeniach na lata, ale brak działań oznacza pozostanie w tyle – mówi w rozmowie z nami Paweł Olszynka, Head of Strategic Projects and Partnerships z firmy badawczej PMR Market Experts, z którym porozmawialiśmy o szansach i wyzwaniach polskich firm w kontekście cyfryzacji.

Cyfryzacja od dawna przestała być dla firm tylko możliwą drogą do wyboru. Zmiany technologiczne i presja na wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań IT niejako determinuje organizacje do wdrażania strategii cyfrowej, która nie tylko zwiększy efektywność operacyjną, ale też pozwoli zachować konkurencyjność rynkową.

“Cyfryzację mamy szczęśliwie za sobą”

Paweł Olszynka z PMR Market Experts zauważa w rozmowie z nami (cały wywiad do poczytania na blogu Comarch), że przeprowadzenie transformacji cyfrowej w organizacji to nie jednorazowe działanie, lecz długotrwały proces, który warto rozpocząć jak najszybciej. – Zabawnie brzmią stwierdzenia, które czasem można usłyszeć nawet w dużych firmach po skończeniu wdrożenia systemu IT, że „transformację cyfrową już przeszliśmy, mamy to szczęśliwie za sobą”. Pamiętajmy, że cyfryzacja to proces – podkreśla.

Proces, który w Polsce przebiega bardzo spokojnie, a momentami… topornie. Jak pokazują dane z raportu zleconego przez Comarch „Made in Poland 2024”, prawie 60% organizacji nadal obsługuje dane produkcyjnie ręcznie, a 38% przesyła dokumenty w formie papierowej. Co w takim razie blokuje część przedsiębiorstw w szybszej adaptacji nowych technologii, takich jak systemy ERP czy chmura? 

– Firmom nierzadko brakuje świadomości i praktycznego rozpoznania, w jaki sposób można zautomatyzować i przyspieszyć procesy. Słyszą o chmurze lub AI, ale pytają o praktycznie zastosowanie na ich przykładzie – gdzie konkretnie i co to usprawni. Obawy są tradycyjnie związane z komplikacjami w trakcie wdrożenia – tutaj pokutuje strach, że zbyt duże zmiany to ryzyko, że ugrzęźniemy w projekcie na lata i nie będziemy go w stanie doprowadzić do końca – przyznaje Paweł Olszynka. 

Nie oczekujmy od firm znajomości technologii

Wyzwaniem mogą być też braki w wiedzy wśród członków zespołu. Jak podkreśla jednak ekspert, nie są one kluczowe we wdrożeniu technologii, bo załatanie luk kompetencyjnych odpowiedzialni są głównie dostawcy oprogramowania lub partnerzy wdrożeniowi. – Nie oczekiwałbym od przedsiębiorstw znajomości technologii. W praktyce bardzo trudne jest posiadanie kompetencji IT we wszystkich obszarach, bo nie jest to podstawowa działalność dla firm. Oczywiście, należy proces rozumieć, ale istotniejsze są cele i chęć wykorzystania atutów, jakie daje cyfrowa transformacja. Może zabrzmi to trywialnie, ale należy to po prostu umiejętnie zważyć i ocenić: gdzie zbudowanie swojego zespołu ma sens budżetowy i biznesowy, ale gdzie należy po prostu sięgnąć po kompetencje z rynku – ocenia.

Pewną szansą na zwiększenie kompetencji cyfrowych w polskich firmach i przyspieszenie transformacji są paradoksalnie… największe wyzwania legislacyjno-prawne. Przed organizacjami konieczność integracji z Krajowym Systemem e-Faktur (już od 2026 roku) czy raportowania ESG. Wydarzenia te mogą znacząco wpłynąć na tempo zmian i dostosowanie firm do trendów technologicznych. Nie bez znaczenia pozostaje też bezpieczeństwo infrastruktury firmowej. Nasilające się ataki cybernetyczne powodują, że przedsiębiorstwa coraz chętniej rozglądają się za rozwiązaniami z zakresu cyberbezpieczeństwa, wdrażają systemy monitorujące zagrożenia oraz zatrudniają specjalistów ds. ochrony danych.

– Firmy obawiają się, że atak, poza koniecznością zapłaty cyberprzestępcom, może oznaczać utratę reputacji. Głównym problemem, jaki punktują przedsiębiorcy, jest brak wykwalifikowanych pracowników w obszarze cybersecurity. Co więcej, wyzwaniem jest utrzymanie takiego specjalisty, z uwagi na rosnące wynagrodzenia. W efekcie stopniowo rośnie popyt na usługi w obszarze cyberbezpieczeństwa – mówi Paweł Olszynka.

AI? Czy będzie zwrot?

W obliczu wyzwań przyszłości firmom powinno też zależeć na wdrażaniu do procesów narzędzi wspomaganych sztuczną inteligencją. AI jest aktualnie najbardziej pożądaną technologią na świecie, która w wielu przypadkach zmienia zasady gry w biznesie. W peletonie są nie tylko wielkie firmy i podmioty amerykańskie, jak OpenAI; do wyścigu AI dołączają Chiny (niedawno wypuściły na rynek swój model językowy DeepSeek). Tymczasem w Polsce – według wspomnianego raportu „Made in Poland 2024” – niemal połowa firm nie jest w stanie wskazać pragmatycznego zastosowania sztucznej inteligencji u siebie w organizacji. Jak przedsiębiorstwa powinny zatem podejść do rewolucji AI? 

– Firmy powinny pytać i rozmawiać z dostawcami. Bardzo ważne jest przeprowadzenie profesjonalnej diagnozy obszarów, w których AI będzie mieć realne zastosowanie. Obecnie większość firm wychodzi z założenia, że lepiej poczekać na więcej use case’ów. Tłumaczą, że AI jest bardzo mocno obecne w mediach za sprawą skoku popularności generatywnej AI. Czują, że można ją zastosować, ale do czego konkretnie i czy to ma uzasadnienie, to nie potrafią już powiedzieć. Dużą rolę mają tu do odegrania dostawcy IT: żeby pokazać klientowi faktyczny zwrot z inwestycji w AI – przekonuje ekspert z PMR Market Experts. 

Cały wywiad z Pawłem Olszynką można przeczytać na blogu Comarch.