Nowości i zmiany w przepisach podatkowych w 2023 i 2024 r.

Koniec roku to tradycyjnie czas na podsumowanie najważniejszych zmian podatkowych, które musieli opanować przedsiębiorcy oraz moment na przygotowanie się na zmiany zapowiedziane na kolejne miesiące. Niżej omawiamy najważniejsze z nich.

Pakiet SLIM VAT 3

Pierwszą zmianą podatkową z 2023 r., o której warto wspomnieć, jest pakiet SLIM VAT 3, który wszedł w życie 1 lipca 2023 r. Najważniejsze modyfikacje zawarte w tej nowelizacji to przede wszystkim neutralizacja rozliczeń WNT i uchylenie przepisu mówiącego o obowiązku posiadania faktury dla celów odliczenia VAT. Dodatkowo wykreślono przepisy wprowadzające specyficzny mechanizm korekt w WNT, które wraz z wprowadzeniem pakietu SLIM VAT 3 stały się w pełni neutralne (VAT należny i naliczony już bez wyjątków wykazywany jest w tym samym miesiącu).

Pakiet SLIM VAT 3 wprowadził również przepisy regulujące stosowanie kursów walutowych dla faktur korygujących. Zgodnie z wprowadzoną regulacją, w przypadku zmiany podstawy opodatkowana wyrażonej w walucie obcej, przeliczenia na złote należy dokonywać według kursu danej waluty przyjętego dla przeliczenia podstawy opodatkowania przed jej zmianą (tzw. kursu historycznego), z pewnymi wyjątkami, dotyczącymi głównie zbiorczych faktur korygujących.

Sankcje VAT

Złagodzeniu uległy też przepisy dotyczące sankcji VAT. Ustalając sankcję, urząd ma wziąć pod uwagę m.in. okoliczności powstania nieprawidłowości, rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na podatniku obowiązku, które skutkowało powstaniem nieprawidłowości czy też wagę i częstotliwość stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości (ustawodawca odszedł od sztywnego systemu sankcji, który obowiązywał wcześniej).

Krajowy System e-Faktur

Z kolei największą zmianą podatkową, do której przygotowania będą trwały przez cały rok 2024 r., będzie Krajowy System e-Faktur (KSeF). KSeF istnieje już obecnie, ale korzystanie z niego ma charakter dobrowolny i uzależnione jest od zgody nabywcy towarów lub usługi. Natomiast od roku 2025 (prawdopodobnie) będzie to system obligatoryjny dla wszystkich podatników. Wejście w życie obowiązkowego KSeF było planowane już na 1 lipca 2024 r., jednak wskutek wykrycia przez Ministerstwo Finansów krytycznych luk w systemie, zdecydowano się na odroczenie wdrożenia tego systemu na okres późniejszy.

Wszystkie faktury, których wystawianie podlega przepisom ustawy o VAT, a więc dokumentujące sprzedaż na terytorium kraju (na rzecz podmiotów krajowych), ale również dokumentujące sprzedaż transgraniczną, będą podlegały obowiązkowi ich wystawienia za pomocą KSeF. Obowiązek ten nie będzie jednak dotyczył faktur dokumentujących sprzedaż na rzecz konsumentów.

W związku z wejściem przepisów o KSeF, przewidziane w tym zakresie rozwiązania skutkują koniecznością zmian w obszarze dotychczas stosowanej praktyki wystawiania faktur. Przykładowo, do wysyłanych za pośrednictwem KSeF e-faktur nie można dołączyć załączników, więc dotychczas dołączane do faktury dokumenty trzeba będzie wysyłać inną drogą. Inna kwestia, która się zmienia, to anulowanie faktur - w przypadku omyłkowo wystawionej faktury nie będzie możliwości jej anulowania. Jedyną opcją jest formalna korekta do zera oraz wystawienie nowej faktury. 

W przypadku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, datę wystawienia wyznacza moment faktycznego przesłania e-faktury do KSeF. Data ta może (ale nie musi) odpowiadać dacie wystawienia faktury w systemie finansowo-księgowym. W praktyce mogą wystąpić sytuacje, w których data wystawienia faktury w systemie FK oraz data przesłania jej do KSeF są różne. W przypadku rozbieżności pomiędzy tymi datami decydujące znaczenie prawne dla ustalenia daty wystawienia faktury będzie miała data przesłania dokumentu do KSeF. 

Z perspektywy nabywcy przez datę otrzymania faktury ustrukturyzowanej będziemy rozumieć moment nadania fakturze ustrukturyzowanej numeru identyfikacyjnego KSeF. Ma to istotne znaczenie w zakresie ustalenia momentu odliczenia podatku VAT.

Każda faktura przesłana do KSeF będzie oznaczona numerem identyfikującym ją w KSeF w momencie jej wysyłki do tego systemu. Numeru tego nie należy jednak utożsamiać z numerem faktury nadawanym przez system finansowo-księgowy stosowany przez podatnika. Począwszy od 1 lipca 2024 r. numer KSeF będzie również raportowany w JPK_V7 łącznie z oryginalnym numerem z systemu finansowo-księgowego.

Zbliżający się termin wprowadzenia obowiązkowego KSeF wymaga odpowiedniego przygotowania również w zakresie realizacji płatności. Obecnie podatnik dokonując płatności ma obowiązek wskazania w komunikacie przelewu numeru faktury, której dotyczy dokonywana płatność tylko w ramach mechanizmu split payment. W związku z wejściem w życie obligatoryjnego KSeF podatnik będzie musiał podawać w tytule przelewu numer identyfikujący fakturę w KSeF (bądź identyfikator zbiorczy nadany przez KSeF, w sytuacji, gdy płatność obejmuje większą liczb e-faktur) w odniesieniu do wszystkich faktur. 

Władysław Varga, Magdalena Wiktor – Taxpoint