Długo oczekiwane konkursy nowej perspektywy finansowej ruszyły! Zmian jest dużo, a założenia nowych naborów nie dla wszystkich przedsiębiorców są korzystne. Widoczny jest odwrót od dotacji w kierunku zwrotnych instrumentów tj. pożyczki, poręczenia i kredyty preferencyjne. Niektóre grupy przedsiębiorstw będą wspierane przez fundusze unijne w sposób szczególny – w tym firmy produkcyjne, głównie sektora MŚP. Stoi przed nimi jednak wielkie wyzwanie – innowacyjność. Muszą one również uwzględnić wymogi środowiskowe i kierunki rozwoju regionu czy kraju określane mianem inteligentnych specjalizacji.
Innowacja to słowo odmieniane przez wszystkie przypadki już w poprzednim okresie programowania. Podsumowania pokazują, iż większość środków w tym obszarze przeznaczona została na absorpcję już istniejących, często importowanych technologii. Jest to działanie mniej ryzykowne dla firm niż inwestycje w badania i rozwój, ale równocześnie mniej korzystne dla rozwoju potencjału polskiej gospodarki. Polityka wspierania innowacyjności na kolejne lata ma odwrócić ten trend – punkt ciężkości zostaje bowiem przesunięty w kierunku działalności badawczo-rozwojowej oraz tworzenia innowacyjnych produktów i usług. Takie działania wspierają budowanie długoterminowej przewagi konkurencyjnej.
Z zakończonej perspektywy finansowej wynika, iż najefektywniej przedsiębiorców wspierały instytucje regionalne. Dlatego właśnie tu została ulokowana większość środków dla biznesu na lata 2014–2020. Przedsiębiorca zainteresowany rozwojem swojej firmy powinien więc szukać możliwości dofinansowania w pierwszej kolejności w Regionalnych Programach Operacyjnych, wdrażanych przez urzędy marszałkowskie lub wyodrębnione jednostki powołane w części województw. Województwa lubelskie, podlaskie, podkarpackie, świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie mogą również korzystać z oferty Programu Operacyjnego Polska Wschodnia.
W regionach wspierane będą projekty badawczo-rozwojowe firm wpisujące się w inteligentne specjalizacje danego województwa. Przedsiębiorcy będą mogli także uzyskać dofinansowanie na zakup i wdrożenie dostępnych wyników prac B+R lub technologii, praw do własności intelektualnej, w tym patentów licencji, know-how lub innej nieopatentowanej wiedzy technicznej. Dotowane też będą działania eksportowe firm oraz z zakresu ochrony własności przemysłowej. Możliwe będą również inwestycje w nowoczesne maszyny i sprzęt produkcyjny, choć w tym przypadku częściej będziemy mieli do czynienia ze środkami zwrotnymi niż z dotacjami.
Na szczególną uwagę branży produkcyjnej zasługują dostępne we wszystkich województwach działania skoncentrowane na rozwoju potencjału przedsiębiorstw do wprowadzania na rynek nowych produktów i usług. Dotacje otrzymają projekty, które zakładają różnicowanie produkcji poprzez wprowadzenie nowych, dodatkowych produktów, oraz projekty wprowadzające zasadnicze zmiany procesu produkcyjnego, skutkujące wprowadzeniem na rynek nowych lub ulepszonych produktów.
„Innowacyjne projekty”, które pojawiły się we wszystkich województwach, mają dać firmom impuls do rozszerzenia asortymentu wytwarzanych i sprzedawanych produktów i usług oraz do pozyskania nowych nabywców na dotychczasowych i w nowych segmentach rynku. Koszty, które można w ich ramach sfinansować, to przede wszystkim środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, w tym oprogramowanie. Systemy klasy ERP mogą być istotnym uzupełnieniem innowacji lub podstawą ich budowania.
Większość tego typu projektów wymaga wprowadzenia na rynek nowego lub ulepszonego produktu (ewentualnie usługi) – innowacja produktowa. Cechy technologiczne nowego produktu lub jego przeznaczenie różnią się znacząco od uprzednio wytwarzanych. Innowacje tego typu mogą wiązać się z całkowicie nowymi technologiami, opierać się na połączeniu istniejących technologii w nowych zastosowaniach lub też na wykorzystaniu nowej wiedzy.
W przypadku produktu ulepszonego, musi nastąpić znacząca zmiana parametrów technicznych, komponentów, materiałów, wbudowanego oprogramowania, bardziej przyjaznej obsługi dla użytkownika końcowego czy innych cech funkcjonalnych produktu. W projekcie zakładającym wytworzenie nowego lub ulepszonego produktu, zakup i wdrożenie oprogramowania klasy ERP czy dodatkowych rozwiązań mobilnych może pełnić jedynie rolę uzupełniającą.
Bezpośrednio na informatyzacji przedsiębiorstwa można natomiast oprzeć innowację procesową polegającą na zmianie w sposobach wytwarzania produktów czy usług lub w logistyce firmy. Konkursy zakładające innowację procesową, dostępne w programach regionalnych, pozwalają na zakup nowych urządzeń i oprogramowania wykorzystywanego do produkcji lub logistyki, tj. Comarch ERP XL lub Comarch ERP Altum. Przykładowy projekt może dotyczyć instalacji nowej albo ulepszonej linii produkcyjnej lub wdrożenia oprogramowania wspomagającego proces produkcji poprzez np. strategiczne planowanie produkcji. W obszarze logistyki przedsięwzięcie może objąć urządzenia, oprogramowanie oraz techniki wykorzystywane do nabywania materiałów, alokowania zasobów w ramach firmy lub dostarczania produktów do odbiorców. Przykładowo: można wprowadzić oprogramowanie do realizacji zakupów czy magazynowania lub optymalizujące trasy dostaw.
„Innowacyjne konkursy” w regionach
dolnośląskie 1.5.1, 1.5.2
kujawsko-pomorskie 1.6.1, 1.6.2
lubelskie 1.2, 3.7
lubuskie 1.5
łódzkie II.3.1
małopolskie 3.4.2, 3.4.3, 3.4.4
mazowieckie 3.3
opolskie 2.1.1, 2.1.3
podlaskie 1.3
podkarpackie 1.4.1
pomorskie 2.1, 2.2.1
śląskie 3.2
świętokrzyskie 2.5
warmińsko-mazurskie 1.5.5
wielkopolskie 1.5.2
zachodniopomorskie 1.5
W części regionów dofinansowanie przewidziane jest również na projekty, w ramach których firmy mogą wprowadzić innowacje nietechnologiczne: marketingowe i organizacyjne. Niektóre konkursy przewidują też tego typu zmiany jako uzupełnienie innowacji produktowej czy procesowej (mogą być wtedy dodatkowo punktowane w konkursie).
Innowacja organizacyjna rozumiana jest jako nowa metoda organizacji w biznesowych praktykach firmy, organizacji miejsca pracy lub też w relacjach zewnętrznych. To przykładowo: pierwsze w firmie wprowadzenie technik zintegrowanego zarzadzania lub kontroli, programów szkoleniowych, metod outsourcingu badań lub produkcji (czyli pierwsze w danej firmie wdrożenie systemu ERP lub wdrożenie dodatkowych mobilnych rozwiązań). Trzeba zaznaczyć, iż nie są innowacją zmiany oparte na metodach już znanych w firmie w zakresie organizacji miejsca pracy albo zewnętrznych relacji, zmiany w strategii zarządzania, połączenia i nabywania innych firm.
Innowacja marketingowa to natomiast nowa metoda marketingu, włączając w to znaczące zmiany w projektowaniu produktu i opakowania, promocji produktu i strategii cenowej – o ile jest to pierwsze zastosowanie dla przedsiębiorstwa! Zmiany w oparciu o metody wcześniej stosowane przez firmę czy rutynowe instrumenty marketingowe nie są innowacją w rozumieniu regulaminu programów dofinansowania.
Przykładem może tu być wprowadzenie spersonifikowanego systemu informacyjnego opartego o karty lojalnościowe oraz pierwsze zastosowanie specjalnej oferty czy opracowanie nowego znaku towarowego i jego zastosowanie. Innowację marketingową również można oprzeć na rozwiązaniach Comarch, tj. Comarch e-Sklep czy promocje pakietowe w Comarch ERP XL.
Wdrażany na szczeblu krajowym Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, również ma ofertę dla firm produkcyjnych, które myślą o nowych technologiach. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju już rozpoczęło nabory projektów badawczo-rozwojowych, które pozwalają m.in. na przygotowanie prototypów doświadczalnych oraz instalacji pilotażowych, stworzenie lub rozwój infrastruktury B+R w przedsiębiorstwach, wdrożenie innowacyjnych produktów lub technologii.
Firma planująca zakup i wdrożenie innowacyjnej technologii oraz uruchomienie na jej podstawie produkcji może też skorzystać z Kredytu na innowacje technologiczne. Po zaciągnięciu kredytu w jednym z banków komercyjnych, współpracujących z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, można otrzymać dofinansowanie w formie bezzwrotnej premii na spłatę części tego kredytu.
Kolejna możliwość to obowiązująca od początku 2016 roku ulga na prowadzenie działalności badawczo- rozwojowej. Pozwala ona na odliczenie od podstawy podatku kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność B+R, zorientowaną na opracowanie nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzanie znaczących ulepszeń do istniejących, budowę prototypów i linii pilotażowych.
Alternatywą dla dotacji unijnych jest leasing. Redukując koszty początkowe inwestycji, pozwala na zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych tj. oprogramowanie. Firma Comarch SA jako jeden z prekursorów na rynku IT, umożliwia swoim klientom wykorzystanie leasingu przy zakupie systemów informatycznych, współpracując z leasingodawcami o największym doświadczeniu i najlepszej światowej pozycji w rankingach leasingu IT: Europejskim Funduszem Leasingowym oraz Grupą GRENKE LEASING AG.
Comarch we współpracy z IBM Global Financing stworzył nowy, elastyczny model pełnego sfinansowania inwestycji w technologię informatyczną. Comarch Financing daje możliwość finansowania produktów IBM i innych dostawców w zakresie sprzętu, systemów informatycznych oraz pełnego wachlarza usług instalacyjnych.
Firmy produkcyjne, które podejmą wysiłek przeprowadzenia własnych prac badawczych w kierunku opracowania nowego produktu czy wprowadzenia nowej technologii, mają do wyboru różne formy dofinansowania planowanej inwestycji. Wiele z tych możliwości jest zamkniętych dla firm z branży handlu czy usług. Warto przemyśleć strategię rozwoju firmy w oparciu o nowy lub ulepszony produkt i skorzystać z bezzwrotnej pomocy, którą oferują regionalne programy operacyjne.
Magdalena Trybus, Specjalista ds. finansowania,Comarch SA
Więcej informacji o finansowaniu inwestycji znajdą Państwo w nowej publikacji opracowanej przez Centrum Finansowania ERP.
