Autoryzacja i uwierzytelnianie – z czym się to je

Bezpieczeństwo danych w erze cyfrowej staje się coraz ważniejsze, a uwierzytelnianie i autoryzacja odgrywają kluczową rolę w ochronie zasobów online. Dowiedz się, jak działają te procesy, jakie metody stosują banki, oraz jakie nowe technologie zmieniają podejście do bezpieczeństwa w sieci.

Definicje i podstawy

Uwierzytelnianie i autoryzacja to dwa podstawowe procesy, które umożliwiają kontrolę dostępu do poufnych systemów i danych. Uwierzytelnianie polega na weryfikacji tożsamości użytkownika, co oznacza, że system sprawdza, czy dana osoba jest tym, za kogo się podaje. Może to być realizowane na różne sposoby, takie jak podanie hasła, użycie tokenu sprzętowego czy danych biometrycznych.

Autoryzacja natomiast określa, do jakich zasobów i na jakim poziomie użytkownik ma dostęp po pomyślnym uwierzytelnieniu. Na przykład, w systemie bankowości internetowej, po zalogowaniu się, użytkownik może mieć dostęp do przeglądania salda konta, ale do wykonania przelewu może być wymagana dodatkowa autoryzacja. Oba te procesy są niezbędne do ochrony poufnych danych i zapobiegania naruszeniom bezpieczeństwa, zapewniając, że tylko uprawnione osoby mogą uzyskać dostęp do określonych zasobów.

autoryzacja i uwierztelnienie

Procesy autoryzacji i uwierzytelniania.

Autoryzacja to proces mający na celu potwierdzenie czy użytkownik ma prawo do wykonania konkretnej operacji bądź prawo dostępu do konkretnego zasobu (np. pliku). Celem autoryzacji jest kontrola dostępu, dlatego następuje ona po operacji ustalenia tożsamości użytkownika zwanej uwierzytelnianiem. Autoryzacja jest procesem polegającym na potwierdzeniu tożsamości danego podmiotu.

Weźmy za przykład system bankowości internetowej - gdzie, po zalogowaniu, użytkownik zyskuje możliwość wykonywania pewnych operacji w ramach aktywnej sesji. Wraz z jej wygaśnięciem użytkownik traci swoje uprawnienia do momentu kolejnego poprawnego zalogowania. Istnieje wiele rodzajów autoryzacji, które mogą być stosowane w różnych kontekstach.

Zarówno uwierzytelnianie, jak i autoryzacja są kluczowe w zarządzaniu dostępem do tożsamości (IAM).

autoryzacja i uwierzytelnienie

Metody uwierzytelniania

Istnieje wiele metod uwierzytelniania, które mogą być stosowane w zależności od potrzeb organizacji. Najczęściej spotykaną metodą jest użycie haseł, gdzie użytkownik podaje wcześniej ustalone hasło, aby uzyskać dostęp do systemu. Choć popularne, hasła mogą być łatwo przechwycone lub odgadnięte, dlatego warto stosować dodatkowe metody.

Tokeny sprzętowe to fizyczne urządzenia, które generują jednorazowe kody używane do uwierzytelniania. Są one bardziej bezpieczne niż same hasła, ponieważ wymagają posiadania konkretnego urządzenia. Dane biometryczne, takie jak odciski palców, skan twarzy czy tęczówki oka, stanowią kolejną metodę uwierzytelniania, która jest trudna do podrobienia, ponieważ opiera się na unikalnych cechach biologicznych użytkownika.

Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) łączy dwie różne metody uwierzytelniania, na przykład hasło i token sprzętowy, co znacznie zwiększa poziom bezpieczeństwa. Dzięki temu, nawet jeśli jedno z danych uwierzytelniających zostanie skompromitowane, druga warstwa ochrony nadal zabezpiecza dostęp do systemu.

autoryzacja i uwierzytelnienie

Co się dzieje wewnątrz procesu uzyskania dostępu?

W czasie trwania sesji, wewnątrz systemu bankowości internetowej, użytkownik może wykonywać szereg operacji takich jak np.:

  • podgląd salda,
  • przegląd historii transakcji,
  • przegląd danych osobowych,
  • edycja danych osobowych,
  • deklaracja zaufanych odbiorców,
  • definiowanie nowego przelewu.

Część z nich wymaga od użytkownika dodatkowej aktywności mającej na celu poświadczenie tożsamości w ramach sesji już po zalogowaniu. W bankowości internetowej autoryzacja może być zrealizowana na różne sposoby:

Warto zaznaczyć, że wiadomości SMS są jedną z opcji autoryzacji, chociaż nie są one najbardziej bezpieczne w porównaniu do innych metod, takich jak powiadomienia wypychane.

W momencie kiedy użytkownik będzie chciał wykonać operację uznawaną za krytyczną (szczególnie ważną, narażoną na niebezpieczeństwo), system może poprosić użytkownika o przepisanie kodu autoryzacyjnego wygenerowanego w odpowiedzi na żądanie serwera. Najczęściej kod ten wysyłany jest do użytkownika za pośrednictwem odseparowanego kanału (SMS), albo jest generowany na zewnętrznym urządzeniu (np. tokenie OTP).

autoryzacja i uwierzytelnienie

Weryfikacja danych i metody uwierzytelniania

Gdy kod zostanie przepisany, a zlecenie zaakceptowane, dane wraz z podpisem wysyła się do serwera. Na serwerze następuje weryfikacja danych. Dane identyfikacyjne są porównywane z danymi przechowywanymi w bazie danych, aby potwierdzić ich tożsamość. Jeśli przesłane dane są poprawne, a system uzna, że nie zostały sfałszowane, operacja zostaje przekazana do realizacji.

Powyższy scenariusz pozwala wierzyć, że to użytkownik jest autorem przelewu, ze względu na znajomość kodu autoryzacyjnego, który został wysłany do niego wcześniej zdefiniowanym, odseparowanym kanałem (np. poprzez SMS). Taki podział utrudnia przestępcy przeprowadzenie ataku na podstawie znajomości danych autoryzacyjnych użytkownika, których pozyskanie jest stosunkowo proste.

Zagrożenia związane z uwierzytelnianiem i autoryzacją

Uwierzytelnianie i autoryzacja są kluczowe dla ochrony poufnych danych, ale ich niewłaściwe wdrożenie może prowadzić do poważnych zagrożeń. Jednym z głównych ryzyk jest możliwość naruszenia bezpieczeństwa, gdzie nieuprawnieni użytkownicy mogą uzyskać dostęp do poufnych informacji. Może to nastąpić na skutek słabych haseł, braku dodatkowych metod uwierzytelniania czy błędów w konfiguracji systemu.

Innym zagrożeniem jest utrata danych, która może wystąpić, gdy użytkownik nie może uzyskać dostępu do swoich danych z powodu problemów z uwierzytelnianiem. Może to prowadzić do frustracji i obniżenia produktywności, zwłaszcza jeśli użytkownik musi wielokrotnie logować się do systemu lub przechodzić przez skomplikowane procedury autoryzacyjne.

Dlatego ważne jest, aby procesy uwierzytelniania i autoryzacji były starannie zaprojektowane i regularnie aktualizowane, aby chronić swoją organizację przed potencjalnymi zagrożeniami i zapewnić płynne działanie systemów.

Sprawdź innowacyjne rozwiązania tPro

Skontaktuj się z ekspertem Comarch

Powiedz nam o potrzebach Twojej firmy. Znajdziemy idealne rozwiązanie.