Czy Polska prowadzi, czy przegrywa w europejskim wyścigu AI w zdrowiu?

Artykuł napisany przez Ligię Kornowską, Liderkę Koalicji AI w Zdrowiu, Dyrektor Zarządzającą Polską Federacją Szpitali, założycielkę i Prezes Młodych Menedżerów Medycyny, we współpracy z Comarch Healthcare

W ostatnim Raporcie AI in healthcare stworzonym na zlecenie Komisji Europejskiej (1) możemy przeczytać, że Polska jest na 9 miejscu w UE pod względem opracowań naukowych nt. AI w zdrowiu ( z odsetkiem 3.8% dokumentów pochodzących z Polski) oraz na 15 miejscu jeśli chodzi o przyznane patenty (udział w UE na poziomie 0,3%). Raport mówi też o „co najmniej 12 polskich startupach skupionych na AI w zdrowiu”. Czy mamy się czym martwić?

Nie ulega wątpliwości, że sztuczna inteligencja jest odpowiedzialna za rewolucyjne zmiany zachodzące w całych gospodarkach, również w sektorze opieki zdrowotnej. Największe potęgi polityczne i gospodarcze ścigają się w tym technologicznym wyścigu, pragnąc uzyskać dominację na rynku. Jest to szczególne istotne w obliczu faktu, że skuteczność każdego AI, w tym AI w zdrowiu, zależy od danych, które wykorzystujemy do trenowania AI. W niedalekiej przyszłości może się okazać, że kraje pozostające w tyle tego wyścigu nie będą mogły nadrobić straconego czasu kupując zagraniczne algorytmy AI wypracowane na danych pochodzących np. od pacjentów z Azji czy Stanów Zjednoczonych, ponieważ nie będą one skuteczne dla europejskich i polskich pacjentów.

Mimo tego, że Polsce daleko do bycia liderem w obszarze AI w zdrowiu, mamy się czym chwalić. Wg Raportu Top Disruptors in Healthcare (2) mamy co najmniej 52 startupy zajmujące się medyczną sztuczną inteligencją. Raport opierał statystyki na odpowiedziach 30-50% rynku startupów medycznych, więc w Polsce może działać ponad 100 startupów AI, co stanowi dziesięciokrotność liczby podanej w raporcie Komisji Europejskiej. Tworzymy rozwiązania AI w większości dziedzin medycznych, a część z tych rozwiązań jest obecna również za granicą.

Czatboty

Polska spółka Infermedica, o której w tym roku rozpisywały się polskie media ze względu na zebranie rundy finansowania w wysokości 40 mln zł (3) tworzy platformę do wstępnej diagnozy medycznej i triage’u pacjenta. Sztuczna inteligencja jest w stanie przeprowadzić z pacjentem podstawowy wywiad medyczny oraz zaproponować dalsze postępowanie diagnostyczno-lecznicze. Z platformy skorzystało już ponad 7 mln użytkowników, a Infermedica współpracuje z ponad 70 organizacjami na całym świecie, w tym z polskim Ministerstwem Zdrowia (4).

Radiologia

Królową sztucznej inteligencji w medycynie jest niewątpliwie radiologia. Polskie rozwiązania analizujące obrazy medyczne to m. in. BrainScan, CancerCenter, MSKAID czy Smarter Diagnostics. Niektóre z tych algorytmów są już stosowane w polskich podmiotach leczniczych, np. z PZU Zdrowie (5). Polskie firmy działające w obszarze teleradiologii, jak Radpoint, integrują w ramach swoich platform również zagraniczne algorytmy do wspierania radiologów przy analizie obrazów.

Kardiologia

Analiza EKG, czyli nieinwazyjnego badania sprawdzającego stan naszego serca, jest kolejną domeną szeroko zagospodarowaną przez sztuczną inteligencję. Algorytmy diagnostyczne są tworzone zarówno przez startupy, takie jak SmartMedics czy Cardiomatics, ale również przez dojrzałe firmy, w tym Medapp i Comarch. W zależności od spółki, algorytmy mogą stanowić główny produkt lub część produktu uzupełnionego o innowacyjny sprzęt diagnostyczny czy platformę IT (6).

Inne obszary

W Polsce rozwijane są algorytmy do opieki psychiatrycznej (Helping Hand), wykrywania chorób rzadkich (Saventic Health) czy zarządzania składnikami krwi w szpitalu (AIDA). Mamy również kompletne rozwiązania oparte o sprzęt i oprogramowanie do wykrywania nieprawidłowości w układzie oddechowym, co stanowczo pomaga m. in. w czasie pandemii COVID-19 (StethoMe).

Być może daleko nam do doliny krzemowej, ale z pewnością nie mamy się czego wstydzić. Co prawda wg Raportu Komisji Europejskiej nie jesteśmy wysoko w rankingu przyznanych patentów w obszarze AI w zdrowiu, ale uzyskanie patentu na kod programistyczny generalnie bywa problematyczne. Z drugiej strony aż 17% polskich startupów medycznych oferuje swoje rozwiązania za granicą, a 56% już planuje ekspansję zagraniczną. To oznacza, że rozwiązania innowacyjne z Polski mogą znacząco pomagać pacjentom na całym świecie. Rodzi się u nas mnóstwo medycznych rozwiązań innowacyjnych - musimy tylko zadbać o stworzenie im odpowiednich warunków do rozwoju.

(1) https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/artificial-intelligence-healthcare-report
(2) http://www.pfsz.org/2021/06/08/raport-top-disruptors-in-healthcare-2021/
(3) https://www.forbes.pl/biznes/infermedica-z-zastrzykiem-pieniedzy-firma-zebrala-40-mln-zlotych/phxygyn
(4) https://p1.csioz.gov.pl/94/?tx_news_pi1%5Bnews%5D=1029&cHash=b25c3c043e6fb8dd6243bfd015f59d7f
(5) https://www.pzuzdrowie.pl/kim-jestesmy/aktualnosci/pzu-zdrowie/sztuczna-inteligencja-w-diagnostyce-pzu-zdrowie
(6) https://www.comarch.pl/healthcare/produkty/medical-ai-cloud/